Artikel verschenen in De Morgen (06/12/2022)
Als alles goed gaat, voert de federale regering voor het einde van het jaar een verbod op gokreclame in. Ook de bookmakers beseffen dat. Tijdens dit WK ontketenen ze een reclameoffensief alsof het hun laatste dag is. Op televisie zijn de advertenties beperkt, maar online valt er niet te ontkomen aan de schreeuwerige logo’s: op de Sporza-website, sociale media, voetbalpodcasts…. Niet verwonderlijk, want voetbalkampioenschappen zijn superbrandstof voor de gokindustrie met tienduizenden nieuwe klanten als gevolg. Die aangroei heeft een hoge maatschappelijke kost, want hoewel de gokindustrie zegt ‘verantwoord spelen’ aan te moedigen, leert eigen onderzoek dat hun sites broeihaarden van riskant en verslavend speelgedrag zijn. Maatregelen tegen die cowboypraktijken zijn dringend nodig.
We weten al een hele tijd dat de stormachtige groei van online kansspelen voor grote problemen zorgt. Te veel jonge mensen komen te vroeg met de verslavende spelen in aanraking. Te veel spelers nemen te grote risico’s en ondervinden daardoor vermijdbare schuldproblemen. Vooral jongeren, gezinnen zonder financiële reserves en verslavingsgevoeligen blijken erg kwetsbaar.
Experten en hulpverleners waarschuwen hier al jaren voor. Hun analyse is bekend: het kansspelbeleid in België is veel te liberaal. De legalisering van online kansspelen in 2010 is te snel gebeurd. De bestaande wetgeving is makkelijk te omzeilen en de handhaving door de Kansspelcommissie te laks. Daardoor is er in dit land een overaanbod aan goksites, met te weinig bescherming van de spelers.
Op een druilerige WK-avond besluiten we de proef op de som te nemen. We registreren ons bij alle online bookies met een vergunning: 24 in totaal. Drie websites blijken buiten gebruik, één website doet alleen aan paardenraces, maar op de twintig andere websites kunnen we ons in een paar seconden registreren. Met een wekelijkse stortingslimiet van 200 euro per site, betekent dit dat we onmiddellijk 4.000 euro kunnen storten per week. Daar blijft het niet bij, want maar liefst twaalf sites doen onmiddellijk het voorstel om onze limiet op te trekken. Dit kan blijkbaar met ‘een eenvoudig verzoek’ aan de Kansspelcommissie. Na drie dagen hebben we bijna overal absurd hoge speellimieten: 10.000 euro, 25.000 euro en op één site zelfs ‘no limits’. Slechts twee sites maken dit onmogelijk. De stortingslimieten blijken dus fictie en het merendeel van de goksites moedigt spelers bovendien aan om hoge bedragen te storten.
Eenmaal aangemeld, opent zich een walhalla van verleidingen: live sportwedstrijden, flitsende animaties, prijzen van 25.000 euro, een vriendelijke croupier die door het beeld loopt… De sites creëren een spannend droomuniversum vol snel-geld-illusies. Daarbij interpreteren de gokbedrijven de regelgeving wel erg creatief. Bonussen zijn sinds 2020 verboden. Toch vliegen ’get 10.000 euro free’-promo’s en iPhones ons rond de oren. Een gratis draai aan het rad van fortuin levert onmiddellijk wat speelgeld op. Slechts drie aanbieders doen niet aan dit opbod mee.
Ook de drempels tussen het online casino en het wedkantoor blijken meestal onbestaande. Dat is nochtans verplicht. Omdat casinospelen als roulette en blackjack veel verslavender en riskanter zijn dan weddenschappen, mogen ze niet op dezelfde website worden aangeboden. Als speler valt van die regel niet veel te merken. Slechts vijf sites bieden uitsluitend weddenschappen aan. De meeste aanbieders tonen ons met blitse advertenties juist de weg naar hun online fruitmachines en roulettetafels. Met een slinkse truc brengen ze die dan wel onder een andere URL thuis, maar zijn ze voor de speler duidelijk zichtbaar en een muisklik verwijderd. Een weddenschap op de Rode Duivels kan zo snel eindigen in een urenlange sessie in het casino.
Het moge duidelijk zijn. Je blijft beter weg uit de online gokwereld. De sites stimuleren riskant en verslavend speelgedrag, opgesmukt met hippe marketing en obligate waarschuwingen voor ‘verantwoord spelen’. In het kansspelbeleid zijn de laatste jaren stappen in de goede richting gezet, maar eigen ondervinding leert dat de online operatoren erg hardleers blijken en de kantjes er steeds opnieuw vanaf lopen. Bijna geen enkele goksite houdt zich aan de regels inzake speellimieten, bonussen en casinospelen. Waarom wordt dit niet gehandhaafd door de Kansspelcommissie?
De samenleving verdient betere bescherming, zeker nu jongeren op sociale media massaal naar de goksites worden gelokt. De overheid heeft lang genoeg vrij spel gegeven. Nu moet ze de goksites terugdringen en disciplineren. Het aangekondigde reclameverbod is een goed begin, maar niet voldoende. Het aanbod zelf moet sterker worden gereguleerd. Daarom pleiten wij voor een totaalverbod op promo’s, een niet-optrekbare stortingslimiet en een hard schot tussen online bookies en casino’s. Het zijn eenvoudige maatregelen die voor veel mensen een wereld van verschil kunnen maken. Laten we nu een einde maken aan de cowboypraktijken, zodat we er bij het EK in 2024 van verlost zijn.
Els Van Hoof, federaal parlementslid, CD&V
Martin Schoups, adviseur, beweging.net
