De Zevende Dag. Ik geloofde mijn oren niet. Voor alle zekerheid naar de online heruitzending gekeken. En ja, toch goed geluisterd naar Zuhal Demir, het N-VA kamerlid dat binnenkort van Antwerpen naar Limburg verhuist om voor haar zieke moeder te zorgen. Ze wilde langdurig werklozen als mantelzorgers inschakelen. Via verplichte gemeenschapsdienst.

Mantelzorg mag dan wel rekenen op een groeiende belangstelling als antwoord op de steeds groter wordende zorgvraag. Maar mantelzorg als verplichte gemeenschapsdienst?
Mijn mond bleef openvallen. Mantelzorgers zijn altijd al onmisbaar geweest als extra ‘pair of hands’ bij de verzorging van dierbaren, maar ze waren nooit een specifiek benoemde doelgroep in beleidsdocumenten. Daar is nu blijkbaar verandering in gekomen. Van broodnodig voor de zorg van de medemens worden ze nu ook nog cruciaal om de werkloosheid op te lossen.

Maar mevrouw Demir weet blijkbaar niet dat mantelzorg, anders dan werk, geen keuze is, laat staan een verplichting. Mantelzorg overkomt je. Iemand met wie je een emotionele band hebt, heeft plots langdurige zorg nodig. België telt 850.000 van die mantelzorgers. Bijna de helft van hen zijn dagelijks bezig, een vijfde besteedt er meer dan 20 uur per week aan. Drie kwart van deze mensen voert de verzorgende taak uit naast hun werkbezigheden. Met vallen en opstaan zijn ze ‘zorgwijs’ geworden.

Een bepaald segment van de politiek heeft de mantelzorger nu blijkbaar herontdekt als reddende engel van de participatie maatschappij. Ja, we moeten weer meer gaan zorgen voor elkaar wegens goedkoper en soms ook efficiënter. En Zuhal Demir wil daarvoor de groep langdurige werklozen als groot mantelzorgpotentieel aanboren. Zij vergeet dat mantelzorg geen verplichting kan worden. Waar is de mantel? De vrijwillige zorg voor de naaste? De intieme betrokkenheid op mekaar, gevoed door liefde, loyaliteit en intergenerationeel respect?

Van langdurige werklozen via verplichte gemeenschapsdienst mantelzorgers maken, klinkt niet alleen ongelooflijk, het is het simpelweg ook. Mantelzorgers zijn witte ridders die zelf ook zorg verdienen. Respect en erkenning ook. Dat is het minste wat we hen als maatschappij verschuldigd zijn.

Carien Neven
Secretaris beweging.net Limburg