Bart Gaublomme, provinciaal directeur van beweging.net Antwerpen en voorzitter van VVH, de vzw die samen met ACV en CM de site beheert, kreeg het dossier in 2017 in handen. “Den Bond was decennialang een plek voor vergaderingen en ontmoetingen. Hier werden aan het einde van de 19de eeuw de fundamenten gelegd voor mutualiteiten en vakbonden in de regio. In het café vonden collega’s elkaar, de jeugd vulde in het weekend de fuifzaal. Zo’n plek verdient een nieuw hoofdstuk.”
Van geschiedenis tot herbestemming
Maar dat bleek geen evidentie. “Niemand in ons netwerk was op zoek naar extra ruimte. Bovendien wilden we maatschappelijke meerwaarde creëren, zonder een risicovolle investering of exploitatie op ons te nemen. Dus zijn we beginnen puzzelen met andere organisaties in de stad, die al snel de voordelen van samenhuizen zagen. Ze doopten zichzelf De Bondgenoten – een knipoog naar de geschiedenis.”
Cinema, café en coworking
Een belangrijke partner is MOOOV, bekend van filmfestivals in verschillende Vlaamse steden. Zij zullen er een filmtheater met drie zalen en een café-bistro uitbaten. Voor het achterste deel van het gebouw kreeg MOOOV een recht van opstal. De nieuwbouw wordt mede gefinancierd met een subsidie van 1,7 miljoen euro van het Departement Cultuur.
Het voorste deel wordt door VVH vzw zelf gerenoveerd en omgevormd tot coworkingspace voor verschillende organisaties. Naast de kantoren van beweging.net en MOOOV zullen ook Avansa Kempen, SAAMO provincie Antwerpen en burgercoöperatie Campina Energie er hun intrek nemen. “Dat levert stabiele huurinkomsten op, waarmee we de renovatie kunnen dragen.”
Samenwerken over de muren heen
Het gebouw is ontworpen om verbinding te stimuleren. “Elke organisatie krijgt slechts een beperkte eigen ruimte. De rest is gedeeld en multifunctioneel: vergaderen, brainstormen in de zetel, experimenteren in de workshopruimte, de maatschappij fileren in het atelier of de geur van verse koffie opsnuiven in het café – alles kan.”
Ook de buurt wordt actief betrokken. “Voor SAAMO is het essentieel dat dit een laagdrempelige plek wordt, waar mensen spontaan kunnen binnenlopen. Avansa Kempen wil er met groepen en buurten aan de slag. Campina Energie maakt er een toonzaal voor duurzame technieken van. Samen met de stad en haar inwoners richten we een stadslabo op, waar we stedelijke uitdagingen aanpakken. Met vereende krachten wordt deze site een levend maatschappelijk stadsdeel in het centrum van Turnhout.”
Toekomstplannen
De vergunningsaanvraag is inmiddels goedgekeurd. “Als alles volgens plan verloopt, wordt rond de zomer een aannemer aangeduid en opent het vernieuwde Den Bond in het voorjaar van 2027. Een plek waar ontmoeting, samenwerking en stedelijke vernieuwing samenkomen in het hart van Turnhout.
Ruimte voor verbinding
Binnen beweging.net lopen meerdere initiatieven die inzetten op ruimte als hefboom voor ontmoeting en verandering.
Vast-Goed bouwt letterlijk aan gedeelde plekken voor een stad in beweging. In Antwerpen ondersteunt beweging.net lokale vrijwilligers en actiegroepen met infrastructuur en begeleiding. In 2024 opende een vierde locatie in Antwerpen, en er liggen plannen klaar om het project verder uit te rollen in Vlaanderen en Brussel.
