Eind augustus verscheen het boek “Nieuw België, een migratiegeschiedenis 1944-1978” van journalist en schrijver Tom Naegels. Op hetzelfde moment startte Canvas met de intrigerende reeks “Kinderen van de migratie”. Dit zette beweging.net Limburg aan om migratie ‘vroeger en nu’ naast elkaar te plaatsen. In samenwerking met het Internationaal Comité en het Genks Forum Samenleven In Diversiteit organiseerde ze daarom een inspirerende avond waarbij auteur Tom Naegels geflankeerd werd door een panel van jonge boeiende Limburgse persoonlijkheden.

Migratie vroeger

Auteur en journalist Tom Naegels geeft inzicht in de historische context en in de mechanismen van migratie. De dertig gloriejaren na de Tweede Wereldoorlog zijn bepalend geweest voor het België van vandaag. Na deze drie decennia waren de Belgen rijker, vrijer en beter opgeleid dan ooit tevoren.
Dit was ook de tijd van de ‘gastarbeid’. Honderdduizenden mensen trokken naar ons land. De impact op onze samenleving en op de levens van wie migreert, is immens. Tom schetst een veelzijdig beeld van België in de wereld, dat inzichten biedt om het land vandaag beter te begrijpen.
België is al tientallen jaren een migratieland en zal dat ook in de toekomst blijven. Het zal bovendien ook noodzakelijk zijn om het tekort aan arbeidskrachten in bepaalde sectoren (zoals zorg, bouw en horeca) op te vangen. In plaats van migratie krampachtig proberen tegen te houden, zou het beter zijn energie te steken in een plan om hiermee op lange termijn om te gaan.

Migratie nu

Na de uitgebreide boekpresentatie krijgt een panel van jonge mondige mensen het woord. Maryam Jamshid (33, Hasselt) vluchtte als 10-jarige met haar familie uit Afghanistan, Aishat Mekiyeva (26, Genk) ontvluchtte in 2001 de oorlog in Tsjetsjenië, Chelsea Nshuti (21, Lummen) is afkomstig uit Rwanda en Jamil Martis (28) groeide op in Nederland, zijn ouders hebben hun ‘roots’ in Curaçao. Vanuit hun eigen levensverhaal en vanuit hun expertise als respectievelijk coördinator, leerkracht, studente en vormingswerker hebben ze een uitgesproken kijk op migratieprocessen en samenleven.
Te vaak nog ervaren zij dat de maatschappij hen in een hokje duwt. Het vergt veel moed om telkens opnieuw vooroordelen te weerleggen, hun stem te laten horen en het tegendeel te moeten bewijzen. Allen roepen op om te focussen op gelijkenissen in plaats van op verschillen. Sta open om naar elkaar te luisteren en blijf zoeken naar verbinding.
Een domein dat erg veel potentieel heeft om socio-economische veranderingen te bekomen, is onderwijs. Hier is dringend nood aan een omslag op vlak van visie, boeken en leerkrachtenkorps om met de realiteit van superdiversiteit om te gaan.
Het panel besluit met een geloof in een toekomst waarin we naar elkaar luisteren, elkaars identiteit (h)erkennen en vanuit een 'common ground' onze samenleving vorm geven. Waar jongeren (met een achtergrond van migratie) hun eigen geschiedenis kunnen schrijven.

Fan van België

In de nasleep van de bankencrisis in 2008 stortte in Tarragona (Catalonië) net als elders in de wereld de bouwsector in elkaar. In hun zoektocht naar een beter leven en na omzwervingen doorheen Frankrijk en Duitsland timmeren bouwvakker Jaouad Bensordi en zijn vrouw Saida Oulhaj vandaag in België aan een betere toekomst voor hun kinderen Wael en Farouk.

Vuil werk

Na wat interimcontracten kon Jaouad vast aan de slag in een recyclagebedrijf van materialen. Ongezond en vuil werk. Een lot dat vele migranten te beurt valt maar alles is beter dan geen werk. Saida, van opleiding naaister, volgt ondertussen Nederlandse les. ‘Niet enkel om werk te zoeken maar ook om mijn kinderen met hun huiswerk te helpen,’ vertelt ze.

ACV-Bijblijfconsulent Mustafa Harraq (in het midden) begeleidt de familie Bensordi doorheen de wirwar van regels en procedures die ons land rijk is.

Wirwar

Via-via kwamen ze in contact met ACV-Bijblijfconsulent Mustafa Harraq. Mustafa begeleidt het Genkse gezin doorheen de wirwar van regels en procedures die ons land rijk is. ‘Het zou bijzonder spijtig zijn als mensen die gemotiveerd zijn om iets van hun leven te maken, daar niet in slagen door onwetendheid of een talenkennis die nog niet op punt staat.’

Voetballer

En gemotiveerd zijn Jaouad en Saida. ‘Het mooiste aan België is dat je de kansen krijgt om je persoonlijk te ontwikkelen, om opleidingen te volgen. Dat is hier allemaal heel goed georganiseerd,’ vindt Jaouad. ‘Het mindere weer nemen we erbij,’ lacht hij. Ook Saida is een fan van België: ‘Als je wil werken, kan je hier ook werken.’ Het gezin is dan ook blij met de hulp van Mustafa ‘want in het begin waren we wat overrompeld door alle facturen en papieren die je hier krijgt,’ lacht Saida. En ook de kinderen voelen zich hier in hun sas. Farouk (6 jaar) neemt zelfs het typische Belgische weer er voor lief bij en is vastberaden om voetballer te worden.

Een andere kijk op positieve gezondheid

‘We willen mensen meer bewust maken van de brede betekenis van het woord gezondheid. Met die gedachte is CM in gesprek gegaan met mensen met een migratieachtergrond in het wijkcentrum van Houthalen-Helchteren,’ vertelt CM-gezondheidsconsulente Kerensa.

Tijdens een eerste bijeenkomst gaf Kerensa meer uitleg over positieve gezondheid. Positieve gezondheid is meer dan alleen ‘niet ziek zijn', het gaat onder meer over mentaal welzijn, kwaliteit van het leven en dagelijks functioneren. Het is een globaal concept waar iedereen belang aan hecht.

‘Bij het uitleggen wat welzijn voor hen persoonlijk betekent, merkte ik dat taal soms voor een barrière zorgt om tot de kern van de boodschap te komen. Daarom liet ik hen foto’s uit tijdschriften knippen. En wat kwam daaruit? Dat ze ook natuur, sport en familie even belangrijk vinden voor hun gezondheid.’

Creatieve communicatie

Om het gesprek vlotter te laten verlopen was er ook een tolk aanwezig. ‘Dan merk je dat ze heel uitbundig vertellen, want communiceren in je moedertaal neemt bepaalde drempels weg. In het belang van de groep was de aanwezigheid van een tolk dus essentieel. In de toekomst moeten we ons als dienstverleners of als consulenten bewuster zijn van de groep die voor ons zit en vaker durven kiezen voor hulpmiddelen zoals een tolk of visuele instrumenten.’

CM-gezondheidsconsulente Kerensa: 'Positieve gezondheid is meer dan ‘niet ziek zijn’'

Zelfzorg

De groep koos voor de tweede sessie zelf een onderwerp waar ze belang aan hechten. ‘Tijdens het gesprek kwam naar voren dat ze meer willen werken aan zelfzorg. De anderstalige groep ondervond dit nog als een werkpunt. Als ze op het einde van de rit merken dat ze hierbij toch hulp nodig hebben, is een gesprek met een gezondheidsconsulente mogelijk.’

Kerensa merkte dat de deelnemers het fijn vonden om te praten over het niet-medische aspect van gezondheid: ‘Ze hebben het gevoel dat ze sneller in een negatieve stemming komen als ze enkel praten over lichamelijke problemen. Via deze sessies kan je een positieve focus op gezondheid houden.’