Heusden-Zolder, 23 mei 2017
Beste genodigden, beste vrienden en vriendinnen,
Als voorzitter van beweging.net Limburg heb ik het genoegen u allen te mogen welkom heten op deze unieke site van het voormalige mijngebouw van Heusden-Zolder.
Na Hasselt, Hengelhoef, Greenville, het atelier van Koen Van Mechelen, blijven we in Midden-Limburg en zijn we blij hier te gast te mogen zijn.
Dat we deze locatie kozen heeft ook een beetje met ons thema te maken: enerzijds wilden we jullie laten kennismaken met wat ‘nieuwe tijden‘ betekent in een voorheen bedrijvige mijngemeente, anderzijds hebben we een sterk panel dat met ons wil nadenken over de beweging in nieuwe tijden, een beweging, ook hier in Zolder, onderhevig aan de globalisering en aan het trumpisme. Onze nationale secretaris Linde De Corte, de kersverse CD&V-jongerenvoorzitter Sammy Mahdi en MO-hoofdredacteur Guy Goris zullen hierover in debat gaan. Afsluiten doen we met nationaal ACV-voorzitter Marc Leemans.
Zoals velen onder jullie weten is het vroegere ACW in juni 2014 omgevormd tot beweging.net. Ook in
Limburg zijn we als beweging gekomen tot een platform, een tafel, een netwerk van 11 partnerorganisaties (ACV, CM, KWB, Femma, Okra, Familiehulp, Samana, KAJ, Wereldsolidariteit, Pasar, het Internationaal Comité) en een 4-tal geassocieerde organisaties (Groep Intro, Arktos, Welzijnszorg en Pax Christi).
Dat zijn allemaal organisaties die zich scharen achter de missie van de Beweging, namelijk:
Beweging.net streeft naar een kwaliteitsvol leven voor iedereen
Vrijwilligers, partnerorganisaties en geassocieerde partners zetten in op een samenleving waarin iedereen kan participeren, waar solidariteit en rechtvaardigheid zijn en waar we evolueren naar een sociaal en ecologisch duurzaam samenlevingsmodel.
Wij geven werkenden, niet-werkenden en maatschappelijk kwetsbare personen een stem in de samenleving. In Limburg hebben we zopas de mogelijkheid gegeven deze stem uit te drukken via het online platform ‘Iedereen burgemeester’. Uw vragen, wensen en voorstellen met betrekking tot uw gemeente kunt u online weergeven met tekst en foto’s. De verzameling van ideeën zal gebundeld worden en overgemaakt worden aan de partijen die naar uw stem verlangen tijdens de komende gemeenteraadsverkiezingen. Dat noemen wij ‘wegen op het beleid’.
Onze beweging zoekt ook naar (structurele) oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen en problemen, waarbij we vertrekken vanuit een werknemersstandpunt. We doen dat via dienstverlening (denk aan MyTrusto), collectieve belangenbehartiging, netwerking, dialoog en samenwerking met anderen en door het ontwikkelen van eigen initiatieven. Zo een initiatief wil ik even in de kijker plaatsen, namelijk het experiment met ‘luchtconsulenten’. We zijn erin geslaagd om een 20-tal vrijwilligers te verzamelen die opgeleid worden tot luchtconsulenten. Zij zullen de luchtkwaliteit in de woning meten, analyseren, beoordelen en voorstellen aanreiken aan de bewoners. De oplossingen zullen na een 6-tal maanden geëvalueerd en bijgestuurd worden.
Meest kenmerkend voor ons netwerk is de vrijwillige inzet voor de andere -in de buurt, de leefomgeving en op het werk- en voor de samenleving. Die vrijwilligers, jullie dus, zetten we graag in de bloemetjes tijdens de week van de Vrijwilliger. Mocht u dat bloemetje niet ontvangen hebben, dan wil ik graag hier en nu ‘dank u wel’ zeggen voor uw onbaatzuchtige inzet.
Beste mensen, deze beweging met al haar partners, viert elk jaar Rerum Novarum. Dat herinnert aan de pauselijke encycliek uit 1891, waarin paus Leo XIII een sterk pleidooi hield voor een nieuwe samenleving, met ingrediënten als vrijheid van vereniging, waardig werk en rechtvaardig loon, het recht op eigendom en solidariteit met de zwakkeren.
Om de roep naar nieuwe dingen (de letterlijke vertaling van Rerum Novarum) of de hunker naar nieuwe tijden te begrijpen moeten we even stilstaan bij het hier en nu.
Ik weet niet hoe jullie over deze tijd denken, maar ik heb het gevoel dat we met zijn allen niet zo goed bezig zijn. Nieuwe regels vliegen ons om de oren: je moet minder vlees eten, je mag niet zoveel alcohol drinken, we moeten meer bewegen, maar we staan wel uren in de file (vooral -en nog een hele tijd- van Hasselt naar Hechtel), onze massa afval moeten we in gepaste gekleurde zakken steken, je onkruid moet je met gas verbanden, als je je niet gedraagt krijg je een GAS-boete, de vele Big Brother-camera’s hebben alles gezien, we hebben geen tijd meer voor elkaar, we worden gedomineerd door Gsm’s, Sms’en en internetberichten of cyberaanvallen. De economie gaat misschien iets beter, maar toch blijven vele en vooral jonge mensen zonder job op straat rondhangen, de school biedt geen afdoende alternatief, er zijn nog steeds wachtlijsten, zowel in de gehandicapten- als in de jongeren- en seniorenzorg, ziek zijn kost veel geld (denk aan de duurdere antibiotica en antidepressiva) en als je ziek bent word je zo snel mogelijk naar een aangepaste job begeleid, de nieuwe stoflong is benoemd en heet ‘burn-out’, ...
Onze rekeningen worden duurder: water, elektriciteit, etc., en dus moeten we geld op tafel leggen om te isoleren, zonnepanelen te plaatsen, enz.
Met andere woorden: we krijgen meer en meer allemaal zelf de schuld in onze schoenen geschoven ... wij zijn het zelf die onze aarde naar de knoppen helpen, dus zullen we er zelf voor moeten opdraaien, dat is de boodschap!
Of nog erger, als wij het niet zijn is het de ander die de schuld krijgt. Ik heb het grote gelijk en wie niet voor mij is, moet maar het land uit, twitteren onze en wereldleiders zoals Trump, Le Pen en anderen. We worden verdeeld in voor en tegen, en wij ... wij worden stil, twijfelen, worden onzeker, angstig.
Ja, aan sommige dingen kunnen we misschien iets doen, maar als we naar de grote wereld kijken word ik alleszins gewaar dat we het spel minder in handen hebben.
Kunnen wij er iets aan doen dat grote bedrijven naar lageloonlanden trekken? Kunnen wij er iets aan doen dat er nog steeds massavernietigingswapens gemaakt en verkocht worden? Kunnen wij er iets aan doen dat in het Midden-Oosten nog steeds zonder erbarmen en wreed gevochten en gedood wordt? Kunnen wij er iets aan doen dat Trump en zijn Amerika op de loer liggen om Noord-Korea aan te vallen? Zijn wij ervoor verantwoordelijk dat 20 miljoen mensen in Afrika met de hongerdood bedreigd worden? Kunnen wij er iets aan doen dat vliegtuigen teveel geluid maken boven Brussel?
Kunnen wij er iets aan doen dat Aziatische arbeiders en arbeidsters nauwelijks één euro loon in handen krijgen van het T-shirt dat wij hier 50 euro betalen? En zo kan ik nog even doorgaan ...
De vraag is dan: wat willen we met Rerum Novarum vandaag, dit jaar?
Minstens willen we samen met u, onze partners, onze vrienden even stilstaan bij onze kleine en grote bekommernissen, maar ook bij de wereldzorgen.
Maar ook en vooral willen wij oproepen om samen onze schouders, onze beste krachten in te zetten voor een betere wereld, een wereld waar solidariteit en rechtvaardigheid onze doelen zijn.
Ik wil u enkele gedachten meegeven:
- Solidair zijn is samen in kwetsbaarheid gaan staan. Niet iedereen heeft de kans om van structurele solidariteit te genieten. Bijvoorbeeld: wij beschikken over het privilege om naast de verplichte aansluiting bij de mutualiteit ook een extra hospitalisatieverzekering te kunnen hebben, een privilege waar anderen niet bij kunnen. Solidariteit is zich mee verantwoordelijk voelen voor hen: Wie zorgt voor hen? Op wat kunnen zij beroep doen?
- Wij moeten verbinden! Onze sociale en christelijk geïnspireerde inzet is een schreeuw om bruggen te bouwen en muren af te breken: we kiezen voor gastvrijheid, voor ontmoeting, we willen ons het lijden van armen en rechtelozen aantrekken. We respecteren de onderlinge verschillen en we zetten ons in voor eenheid te midden van verscheidenheid. We erkennen de aanwezigheid van de ander en we verzetten ons tegen uitsluiting en de trend om mensen van elkaar te vervreemden.
- In onze hedendaagse cultuur is het belangrijk dat je mensen accepteert, dat je nabijheid en betrokkenheid cultiveert. Dat is helemaal iets anders dan onveiligheid, angst en onzekerheid voeden. Dan ga je eens even aanbellen bij de vluchteling, de asielzoeker die in jouw straat is komen wonen.
- Solidariteit wordt ook wel eens omschreven als ‘lotsverbondenheid’. We zijn allemaal broers en zussen van eenzelfde Vader (God,) dat geloof ik. Dan kan ik er vandaag niet meer omheen dat de globalisering ons laat zien dat ons lot met elkaar verbonden is. Deze lotsverbondenheid is bijzonder sterk: ze stelt dat mijn welzijn verbonden is aan die van jou; dat als het niet goed gaat met jou, het onmogelijk helemaal goed kan gaan met mij. Als onze vrienden in Sri Lanka getroffen worden door een instortende afvalberg van 90 meter hoog en hierdoor 250 gezinnen have en goed en gezinsleden kwijt zijn, dan raakt ons dat ook.
- Christen zijn betekent ook dat we de solidariteit niet beperken tot ons eigen gezin, eigen vereniging, eigen volk of taalgebied of land. We worden uitgedaagd de solidariteit af te meten aan hoe het algemeen belang gediend wordt. Als we ijveren voor schone sportkleren is dat omdat we de arbeiders en arbeidsters in de ontwikkelingslanden willen steunen om een leefbaar loon en waardig werk te bekomen.
Solidariteit is de deugd die zich voor het algemeen welzijn, voor iedere persoon, maar ook voor de gemeenschap in haar geheel en dus voor de onderlinge relaties wil inzetten.
Beste mensen, het zijn een aantal gedachten die hopelijk het begin zijn van die nieuwe tijden, die Rerum Novarum, die we met zijn allen dringend nodig hebben.
Laten we ons niet verdelen, maar vasthouden aan elkaar op de weg naar een warme en kwaliteitsvolle samenleving.
Moed, vertrouwen en mekaar hebben we daarvoor nodig. Dat wens ik u allen toe!
Rik Bloemen
Voorzitter beweging.net Limburg
