In de Week van de Vrijwilliger, van 1 tot 9 maart 2025, wil beweging.net een lans breken voor een participatieve democratie. Democratie is meer dan enkel verkiezingen, het is een proces dat baat heeft bij inbreng van expertise uit het middenveld en de burgers. Alleen zo creëer je het nodige draagvlak en kan je beleid voeren dicht bij de inwoners. Daarin is een bijzondere rol weggelegd voor de adviesraden, veelal bestaande uit vrijwilligers.
Rijke democratie
Men zegt al eens dat verkiezingen de hoogmis van de democratie zijn. Inwoners kunnen zich immers uitspreken over wie de volgende jaren het beleid bepaalt in de stad of gemeente. Voor sommigen is daarmee de kous af. Alsof na de verkiezingen middenveld en inwoners van de gemeente geen stakeholder meer zijn in het gevoerde beleid en lokale bestuurders carte blanche zouden hebben gegeven om naar eigen goeddunken beleid te voeren.
Voor beweging.net is dit een enge en deprimerende definitie van democratie. Wij willen lokale besturen net warm maken om werk te maken van een rijke democratie waar beleidsmakers open staan voor beleidsinput en ideeën van middenveld en burgers. Kortom, een rijke democratie is voor beweging.net een participatieve democratie. Er is dus nood aan politici die mee aan de kar willen trekken om tot democratische vernieuwing te komen van binnenuit. We roepen de politiek dan ook op om de lokale adviesraden, bevolkt met vrijwilligers, meer te ondersteunen. Stel hen voldoende middelen ter beschikking. Ga met hun advies concreet aan de slag.
Symbolische actie in Oostduinkerke
Met onze provinciale actie van deze morgen in Oostduinkerke wil beweging.net het belang van goed werkende lokale adviesraden in the picture zetten. Op een symbolische plaats – bij het kunstwerk ‘Windswept’ van Els Dietvorst – lichtte provinciaal voorzitter Frederik Demeyere toe waarom adviesraden zo belangrijk zijn voor een participatieve democratie en wat hun meerwaarde is voor zowel onze samenleving als het beleid. Zoals de kunstenaar met het kunstwerk interactie tussen verschillende groepen uit de samenleving wil creëren, willen wij op deze plaats ook dit gesprek opstarten.
‘Adviesraden zijn voor ons een essentieel deel van onze lokale democratieën. Want wij geloven in sterke lokale besturen dichtbij de burger.’
Provinciaal directeur Gaëlle Beeusaert
Expertise vanuit de samenleving
Al te vaak worden adviesraden weggezet als oubollige, overbodige structuren. Maar daarom moet het kind nog niet met het badwater worden weggegooid. Het blijven fora waar expertise vanuit de maatschappij samen wordt gebracht. Dergelijke vorm van beleid is een win-win voor alle partijen. Politici houden de vinger aan de pols en doen inspiratie op om beleid te voeren op maat van de burger. Op die manier creëren ze een draagvlak voor het gevoerde beleid. Maar ook als maatschappij winnen we erbij. Alle expertise die bij inwoners en middenveld aanwezig is, vindt via participatieve processen een weg naar het beleid.
Aanpak voor de toekomst
Dus, in plaats van de adviesraden af te schaffen, willen we als beweging.net dat de vrijwilligers die in adviesraden zetelen au serieux genomen worden als partners bij de uitbouw van de rijke democratie. Herdenk bij het begin van deze nieuwe legislatuur de werking en de samenstelling, en geef hen expliciet de opdracht om de ganse bevolking te betrekken via burgerinitiatieven. Dit zal de kwaliteit van het advies en het draagvlak voor beslissingen ten goede komen. Bovendien is het een manier om een deel van de bevolking dat zich niet meer laat horen, bv. als gevolg van de afschaffing van de opkomstplicht, toch te beluisteren.
Als beweging.net zullen we alvast het goede voorbeeld geven. In de loop van het komende jaar starten we in elke provincie een proefproject op waarbij we een lokale adviesraad zullen helpen om participatief aan de slag te gaan. To be continued dus …
