Onze kinderen en jongeren zijn onze toekomst. Zij maken de wereld van morgen, zij moeten kunnen dromen, leren en groeien. Ze starten niet met een wit blad. De context waarin kinderen en jongeren opgroeien is sterk verschillend. Kansrijk en kansarm komen samen terecht op de schoolbanken.  Uit elk kind het allerbeste halen moet de doelstelling zijn van het gehele onderwijs.

De realiteit is echter anders. Kinderen uit gezinnen in armoede hebben meer kans op slechtere schoolresultaten, op zittenblijven, op schoolmoeheid. Hebben ze minder talent? Of moeten ze veel meer afstand leggen dan kinderen in de binnenbaan?

Hoe komt het  dat de sociale ongelijkheid zo’n sterke invloed heeft op de schoolresultaten? Een van de verklaringen is dat de kinderen en jongeren ook gevangen zitten in het armoedeweb. Ze ondervinden de gevolgen van armoede op verschillende levensdomeinen waaronder onderwijs, maar evengoed huisvesting, sociale contacten, vrije  tijd, gezondheid ... De ene uitsluiting hangt samen met de andere en versterkt elkaar. Als je bijvoorbeeld je huiswerk moet maken in dezelfde ruimte waar je kleine broertje lawaai maakt tijdens het spelen en mama aan het koken is, dan zal je je moeilijker kunnen concentreren. Of wie in armoede leeft is vaker ziek. En veel lessen missen omwille van ziekte heeft een slechte invloed op je slaagkansen.

Ook op school speelt de armoedesituatie verder door. Wie met weinig middelen moet rondkomen, merkt al snel dat kosteloos leerplichtonderwijs nog veraf is. Al in de basisschool lopen de kosten, ondanks de maximumfactuur, voor sommigen al te hoog op. In het secundair en hoger onderwijs wordt dat alleen maar moeilijker.

De kostenproblematiek is slechts één factor. Wel één die soms veel bepaalt. Al te vaak zien leerlingen  te veel af van problemen met schoolkosten, terwijl zij zich daar eigenlijk niet mee bezig moeten houden. Kinderen en jongeren in armoede weten meestal zeer goed dat er thuis armoedeproblemen zijn en proberen waar ze kunnen mee te helpen. Soms door zelf al te beslissen aan welke activiteit ze wel of niet deelnemen, omdat ze weten dat die kost er niet meer bij kan.

Ook scholen weten niet altijd hoe om te gaan met onbetaalde schoolfacturen. Nog in te veel scholen wordt de leerling betrokken partij bij betalingsproblemen. Nota’s in de agenda, een herinneringsbrief meegeven met de boodschap dat de rekening nog moet betaald worden ... Jammer genoeg zijn er scholen waar in de fout wordt gegaan in de omgang met gezinnen in armoede, in de meeste gevallen ligt het aan een gebrek aan kennis om hier goed mee om te gaan. 

Ons onderwijs scoort internationaal zeer goed. Veel minder goed scoren we voor de sociaaleconomische factoren. Leerlingen uit lagere sociaaleconomische klassen scoren beduidend minder goed. Het verschil tussen de sterkere en zwakkere leerlingen is in het Vlaamse onderwijs groot. Ook leerlingen van andere origine scoren niet goed. Belangrijk hierbij is ook de combinatie van armoede en een andere afkomst. Aangezien de armoedecijfers bij etnisch-culturele minderheden in ons land erg hoog zijn, is het voor hen vaak een combinatie van factoren. Ons onderwijssysteem slaagt er niet in om de ongelijkheid aan de start teniet te doen of zelfs te verkleinen. Zomaar één element aanhalen als oplossing zou te kort door de bocht zijn. Een verbetering zal altijd een mix van maatregelen zijn.

Deze campagne vertrekt vanuit het geloof dat iedereen het beste wil voor de toekomst van onze kinderen en jongeren. Elke ouder is fier als z’n kind het goed doet. Mensen in armoede dromen er van dat hun kinderen het beter zullen hebben dan zijzelf. Ook scholen en leerkrachten willen niets liever als vaststellen dat hun (oud-)leerlingen het goed doen, dat ze succes hebben in wat ze ook doen. Een samenleving en een beleid kunnen weinig beter en efficiënter doen dan investeren in kinderen en jongeren. Het rendement daarvan is reuze groot. Armoede mag je leven niet bepalen, al zeker niet op jonge leeftijd. De realiteit vandaag is anders.

Zolang armoede de reden is waarom kinderen hun diploma niet halen, laten we veel talent verloren gaan. Geef kinderen uit kansarme gezinnen een eerlijke kans.

Ook jij kan Samen Tegen Armoede steunen in de strijd tegen deze vorm van uitsluiting. Je kan bijvoorbeeld met je vereniging een “Soep op de stoep” opzetten waarmee je soep verkoopt ten voordele van Welzijnszorg – Samen Tegen Armoede.

Meer info over de campagne en andere fondsenwervende acties kan je vinden op www.samentegenarmoede.be.