De coronacrisis houdt ons leven in de ban. Ons leven staat op zijn kop, en ook ons dagelijkse activiteiten zien er een beetje anders uit. Met beweging.net West-Vlaanderen zitten we niet stil, integendeel. Sinds het begin van de coronamaatregelen, vrijdag 14 maart 00:00u, schrijven en delen we coronanieuws, corona-initiatieven en coronaverhalen... Tegelijk moedigen we onze vrijwilligers aan om dubbelsalto's te maken, door:

• én in hun kot te blijven (1,5m afstand, was je handen...)
• én uit hun kot te komen (door mensen op te bellen, te (video)chatten, onlinevergaderingen te doen, te applaudisseren, dorpelgespreken en vensterbabbels te doen...

Na enkele verhalen over het onderwijs van vorige week, brengen we je graag enkele verhalen uit de zorgsector.  In dit tweede deel van onze reeks ‘coronaverhalen’ brengen we het verhaal van Ann Demeulemeester (algemeen directeur Familiehulp), en de Familiehulp-medewerkers Conny Wegsteen, Nele Callebert en Lieve Vackier.

Het verhaal van Ann

“Ik hoop op applaus nà corona. En dus op meer centen. Want de noden zijn enorm.”

Ann Demeulemeester is algemeen directeur van Familiehulp. Deze thuiszorgorganisatie telt 13.000 medewerkers die elke dag zorg en ondersteuning bieden, vaak aan de risicogroep van ouderen en zieken. “Zorg dragen voor elkaar is de basis van alles”, zegt Ann.

“Het gaat goed met Familiehulp en het gaat goed met mij”, vertelt Ann. “Maar het is zwaar. Een echte marathon. Al wil ik positief zijn. Als de coronacrisis ons iets leert, dan is het dat zorg dragen voor elkaar de basis is van alles. We zagen de afgelopen maanden in Vlaanderen heel veel solidariteit tegen ‘de gemeenschappelijke vijand’ Covid-19. Samen sterk. Ik hoop dat die solidariteit straks ook blijft, zonder de dreigende adem van virussen in onze nek. Samen sterker, ook als het goed gaat, met de meest kwetsbaren als prioriteit. Mensen die het al moeilijk hadden, worden het hardst geraakt door de coronavirus: ouderen, mensen met een chronische aandoening of mensen in kansarmoede. Laat ons er niet blind voor zijn: hun aantal zal de komende jaren toenemen…"

De nieuwe helden

“De zorgverleners worden nu de nieuwe helden genoemd, en terecht. Bekeken vanuit Familiehulp: de thuiszorg heeft het tijdens deze coronacrisis schitterend gedaan. Klanten zijn op een veilige en zorgzame manier verzorgd in hun bubbel en kregen veel advies over preventie, hygiëne en veiligheid. Op die manier hebben onze zorgkundigen en huishoudhulpen de verdere verspreiding van het virus mee helpen voorkomen. De thuiszorg deed de mensen ook mentaal veel deugd. Thuiszorgwerkers zijn een grote steun op emotioneel en psychosociaal vlak.”

Meer zorg met minder middelen, is niet vol te houden

Maar de zorg- en welzijnssector werkte altijd al super hard, ook toen er van Covid-19 nog lang geen sprake was. De afgelopen jaren hebben we steeds meer gedaan, met steeds minder middelen. We helpen veel meer klanten, ook mensen met zware of chronische zorgnoden die langer thuis wensen te blijven. Gevolg: de zorgtijd is korter geworden, terwijl de zorg een te grote hap neemt uit die mensen hun beperkte inkomens. Waardoor zij de noodzakelijke zorg aan uitstellen.

Applaus nà corona?

Een kwalijke evolutie, die door de coronacrisis zal worden versneld. Om de huidige noden een beetje bij te benen, zal de hoeveelheid gezinszorg de komende jaren met minstens 4% moeten stijgen. En dan heb ik nog niets gezegd over de mensen die we niet bereiken. De vorige regering (2014-2019) had in de meerjarenbegroting 2,5% aan uitbreiding van gezinszorguren ingeschreven, deze regering (2019-…) heeft deze groei geschrapt… Willen we geen wachtlijsten in de thuiszorg, geen mensen in onwaardige omstandigheden omdat ze onvoldoende zorg krijgen en geen toename van depressies door isolement en eenzaamheid, dan is het NU hoogtijd om de besparingspolitiek in de thuiszorg te keren. Applaus voor onze zorgverleners, maar hopelijk ook nà corona.”

Het verhaal van Conny

“Dankzij corona, ben ik een rijker mens geworden.”

Conny Wegsteen (55 jaar) uit Roeselare werkt als verzorgende bij Familiehulp. Tijdens de coronacrisis wisselt ze quarantainezorg en reguliere zorg af, en stapt daarna in de cohortzorg voor mensen met Covid-19. Een zware opdracht, maar Conny wijkt niet.

Interview: Peter Catthoor

“In de voorbije dagen verloor ik zes klanten aan het coronavirus,” vertelt Conny begin april voor Visie Roeselare-Tielt. “Mentaal is het heel intensief,” zegt ze. “Ik durf de overlijdensberichten in de krant niet meer te lezen. Want je moet slikken en doorgaan, zeker voor je andere klanten die je erg hard nodig hebben. Ik gebruik voldoende beschermingsmiddelen zoals professionele mondmaskers, wegwerphandschoenen en extra schorten. Zelf heb ik me al twee keer laten testen op het virus, gelukkig telkens met een negatief resultaat. Als je elke dag bij oudere en kwetsbare mensen over de vloer komt, is het nog zo belangrijk dat je zelf geen drager bent van het virus.”

Naast de quarantainezorg bij besmette klanten, verleent Conny ook reguliere gezinszorg. Het maakt dat ze op het moment van het interview, begin april, negen dagen onafgebroken aan het werk is. Maar het moet wel, vindt ze zelf. “Ik heb een klant die blind is en aan de nierdialyse ligt. Een andere klant is immobiel en zwaar hulpbehoevend terwijl zijn vrouw recent is opgenomen in een woonzorgcentrum. Die mensen kan ik nu echt niet in de steek laten. Hun dankbaarheid geeft me trouwens enorm veel energie om door te gaan.”

Cohortzorg

Vandaag, twee maanden later, vertelt Conny ons de rest van haar verhaal. “Enkele weken na het eerste interview stapte ik in de cohortzorg; zorg voor mensen met Covid-19. Zij hadden een serieuze corona-infectie of kwamen net uit het ziekenhuis. Zwaar werk, maar ik onthoud vooral hoeveel nieuwe mensen ik heb leren kennen en de waardering die ik voor mijn werk kreeg.”

“Eens de cohortzorg voorbij, werd ik - net als veel andere collega’s die werkzaam waren in de cohortzorg - nogmaals getest op het virus. Daarna kreeg ik groen licht om, mét een ervaring rijker, mijn ‘gewone’ avondzorg verder te zetten.”

Er is zoveel meer dan luxe.

“Wat dit allemaal met mij heeft gedaan? In diezelfde periode combineerden anderen hun werk van thuis uit met de zorg om hun kinderen, of ze verveelden zich… Wij, zorgverleners, hadden het heel druk, maar die drukte gaf me nog een grotere liefde voor mijn beroep en leerde me nog meer de echte waarden van het leven kennen. Luxe is leuk, maar bijkomend. En in niets te vergelijken met waarden als schoonheid, gezondheid, liefde, familie, werk dat je graag doet, goede collega’s en een goede werkgever.”

“Vandaag doe ik terug met plezier avondzorg. Van buitenaf gezien, zit ik terug in mijn ‘oude’ opdrachten en mijn ‘oud’ werkritme, maar voorlopig wel met mondkapjes handschoenen. Van binnen ben ik veranderd. Geen angst, maar hoop. De voorzorgsmaatregelen staan voorop, maar niemand hoeft bang te zijn anderen te helpen. Ik dank alles en iedereen die mij hielp om zo’n rijke ervaring op te doen. Familiehulp is er voor iedereen, met hart en ziel.”

Het verhaal van Nele

“Als verzorgende maken we een verschil”

Nele Callebert werkt voor Familiehulp in de streek van Waregem. “Met mij gaat alles goed,” vertelt ze. “Al heeft het coronavirus wel veel teweeg gebracht, zeker voor ons werk als verzorgende in een streek – Waregem – die zwaar werd getroffen door Covid-19.”

Interview: Dominique Coopman

“Onze streek is zwaar getroffen door het coronavirus,” vertelt Nele halfweg april aan Visie voor de editie Kortrijk. “Hoe dat komt, weet ik niet. Er was, ook in de thuiszorg, meteen veel onrust door het nieuws over mogelijke besmettingen en het gebrek aan beschermingsmateriaal en testen.”

“Als medewerkers van Familiehulp komen we dicht bij oudere en verzwakte mensen. Een koppel moest naar het ziekenhuis en bleek besmet. Een persoon kwam terug uit het ziekenhuis en moest twee weken in quarantaine. Een andere klant is thuis overleden nadat hij kortademig was. Toen ook collega’s besmet geraakten, werden we echt bang. Daarna zijn we beter voorzien, onder andere door de levering van mondmaskers en handgel. Al moe(s)ten we wel erg zuinig blijven op het materiaal.”

Verbondenheid geeft kracht

Intussen zijn we begin juni, anderhalve maand later. Nele: “Met mij gaat alles goed. Zowel privé als op mijn werk. Binnen ons zorgteam is de rust teruggekeerd. Collega's die ziek werden, zijn intussen terug aan de slag. En dat scheelt veel. In volle coronacrisis was het een geluk bij een ongeluk dat we met ons verhaal altijd bij onze zorgpartner terecht konden. Daarnaast hadden we dagelijks contact met de collega’s via een whatsapp-groepje waarin we onze (leuke en minder leuke) ervaringen konden uitwisselen. Vandaag is er sprake om onze zorgteams terug ‘live’ te laten samen komen. Daar kijken we erg naar uit. Maar er is ook bezorgdheid. We blijven alert voor een eventuele nieuwe opflakkering, al zijn we nu beter voorbereid.”

“Intussen gaat het leven bij mijn klanten stilaan opnieuw zijn gewone gang. Aanvankelijk was er veel verschil. Sommigen begrepen van meet af aan de ernst van de situatie en bleven mooi binnen, anderen daarentegen lieten niet toe dat je hun kleine boodschappen deed. Vandaag zijn sommigen nog altijd bang en houden hun bubbel liever klein, terwijl anderen hun kinderen en/of kleinkinderen al terug hebben gezien.”

Bezorgd om de toekomst

“Persoonlijk zie ik verschillende kanten aan het verhaal. Als zorgkundige denk ik dat we echt het verschil kunnen maken. Doorgaans haal ik veel energie uit mijn werk en in de zorg om mijn klanten. Maar toegegeven, ik heb ook genoten van de rust die de coronamaatregelen brachten. Even uit de ratrace, eens nergens naartoe moeten. De rust van je eigen gezin, iedereen thuis, gezellig samen koken en eten, een wandeling in de buurt. Toch miste ik ook snel het sociaal contact, een gezellige avond met vrienden of de inzet in het verenigingsleven. Tijdens de coronaperiode kreeg ik een mandaat binnen het BCSD Waregem (de vroegere OCMW-raad, sociale dienst). Ik heb mijn eed afgelegd maar kon tot hiertoe nog niet ‘live’ kennismaken met de raad en de collega’s. Raar is dat. Ook onze hoogdag van Rerum Novarum van beweging.net Desselgem (met viering, receptie en sletseschieting), heb ik gemist.”

“Iedereen heeft de coronacrisis erg verschillend beleefd. Voor sommigen was het vakantie, met foto’s op Facebook van elke aperitief in de zon en zelfgebakken taarten. Voor anderen was het bittere ernst, met zorgen over hun gezondheid of hun financiën. Ik denk aan jonge mensen die nu werkloos zijn en een huis moeten afbetalen, aan mensen in armoede zonder hulp, aan de toenemende vragen om OCMW-steun. Of aan diegenen voor wie Covid-19 erg dicht kwam, mensen die dood gingen of iemand verloren, zonder nabijheid of contact, en die in kleine kring afscheid moesten nemen.”

“Zorgen heb ik ook voor mijn eigen gezin. Mijn man werkt in een brouwerij, maar zag zijn werk met 1/3e teruglopen. Mijn oudste dochter is afgestudeerd en werkzoekend, terwijl mijn jongste dochter in de eventsector werkt en niet weet of het bedrijf deze crisis zal overleven.”

Het verhaal van Lieve

Als Familiehulp-zorgkundige aan het werk in een woonzorgcentrum. Lieve Vackier is gehuwd met Patrick Vantomme en mama van Dimitri en Ruben (+). Ze werkt voor Familiehulp en is voorzitster van Femma Ardooie.

Interview: Dominique Coopman

“Ik werk halftijds, zowel bij mensen thuis als in NOAH Pittem. Maar toen het wzc Amphora in Wingene wegens de coronacrisis personeelsleden zag uitvallen, ben ik daar samen met collega Rika Algoedt vijf weken gaan helpen. Mijn vaststelling: mensen zijn thuis meer eenzaam en bang dan in een woonzorgcentrum. Het kostte me ook echt moeite om mensen te motiveren. En het nieuws volgen deed er niet veel goed aan. Gelukkig zijn de cijfers nu beter en versoepelen de maatregelen.”

“Ik vond mijn periode in het wzc wel een hele ervaring. Hoewel ik op de niet Covid-afdeling werkte, voelde ik wel de spanning. Een oude man waar je jaren voor hebt gezorgd naar het ziekenhuis zien vertrekken, is heel erg lastig. Mensen verliezen omwille van Covid-19 is ondraaglijk zwaar. Dan zie je die kist en de huilende zorgverleners… Tegelijk zag ik hoeveel inspanningen wzc Amphora deed om iedereen te beschermen, om de bewoners met familie te laten skypen of door het organiseren van vensterbabbels.”

Angst versus moed

“Hoe ik zelf met deze crisis om ben omgegaan? Aanvankelijk miste ik de persoonlijke sociale contacten enorm. Met onze Femma-groep en vriendinnen hielden we contact via whatsapp, sms’jes en mail, maar dat is echt niet hetzelfde dan wanneer je iemand ziet en een babbeltje kunt slaan. Met Femma maakten we ook mondmaskers voor onze leden. Maar na elke zware werkdag had ik enorm veel nood om eens buiten te zijn. Nu ben ik wat rustiger geworden, zoals de meeste mensen denk ik. De maatregelen zijn ook versoepeld. Je kunt naar de winkel en de markt, en je kinderen kunnen weer langs komen. Toch blijf ik samen met mijn klanten de toekomst met een zekere angst tegemoet zien. Sinds de coronacrisis ben ik mij nog meer bewust waar ik mee bezig ben of hoe ik het allemaal doe. Met Familiehulp bieden we zorg op maat, maar omdat ik zelf wat bang was en geen zekerheid kon bieden, kon ik ook minder aandacht geven aan de mensen. Tegelijk frustreerde het me dat de thuiszorg niet de media-aandacht kreeg die ze verdiende. Alsof wij er niet toe deden. Best dat onze werkgever ons regelmatig een mailtje stuurde om ons te bedanken en wat op te beuren.”