Uitdaging
Het witboek van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen maakt een duidelijke switch van het nog massaal aansnijden van nieuwe, onbebouwde gebieden naar het zo veel mogelijk hergebruiken van de reeds bebouwde gebieden. Belangrijke doelstelling van het witboek is om het aantal hectare ruimte-inname, dat momenteel 6 ha per dag is, tegen 2040 terug te brengen tot 0 ha. Dit kan alleen maar gerealiseerd worden als de gemeenten er mee hun schouders onder zetten en op hun niveau en voor hun grondgebied een bijdrage leveren.
Visie beweging.net
Beweging.net is van oordeel dat het stopzetten van de ruimte-inname de belangrijkste ruimtelijke uitdaging is voor de toekomst. We moeten bovendien meer doen met de ruimte die al is ingenomen. Het is belangrijk dat ook onze kinderen en kleinkinderen kunnen leven in een Vlaanderen dat voldoende kwalitatieve open ruimte heeft. Daarom wordt elke gemeente aangemoedigd om mee een bijdrage te leveren aan de doelstelling van ruimte-inname van het witboek BRV.
Voorstellen
De voorstellen die kunnen gedaan worden om ruimte-inname te beperken zijn zeer verscheiden en kunnen zich op verschillende vlakken situeren. Vaak denkt men bij het beperken van de ruimte-inname aan hergebruik van de bestaande ruimte. Maar het is eveneens mogelijk om reeds ingenomen ruimte te verweven met andere functies bijvoorbeeld, om ruimte te intensiveren, om tijdelijk ruimtegebruik toe te staan.
Leegstand aanpakken
De gemeente kan actie ondernemen rond leegstaande woningen en bedrijfsgebouwen. Ze kan iedereen mobiliseren om goede inventarissen aan te leveren, zodat de eigenaars actie ondernemen om leegstaande woningen of bedrijfsgebouwen nieuw leven in te blazen. Want als men te lang op een inventaris staat, dan dreigen er heffingen.
Winkelruimte snel invullen
De gemeente kan en pro-actief middenstandsbeleid voeren, waarbij winkelruimten die leeg komen te staan snel opnieuw kunnen aangeboden worden. Via een lokaal ambtenaar kan dit goed opgevolgd worden. Nieuwe winkelcentra aan de rand van de gemeente hebben soms een negatieve impact op de handelaars in het centrum en moeten met de nodige omzichtigheid bekeken worden.
Verloederde woonwijken aanpakken
De gemeente kan eveneens een beleid voeren rond verouderde en verloederde woonwijken, door, al dan niet samen met een sociale huisvestingsmaatschappij, een lokale grondregie of zelfs een private partner, projecten op te zetten tot renovatie van dergelijke wijken of plekken.
Functiewijzigingen toelaten voor tijdelijk gebruik
Waarom niet intensief gebruik maken van het functiewijzigingsbesluit en bijvoorbeeld in leegstaande bedrijfsgebouwen ook kantoren inrichten, of in leegstaande landbouwbedrijven ook opslag voorzien van materiaal? Waarom geen pop-up stores promoten?
Intensivering bewoonde percelen
Aanpakken van goed gelegen (!) verouderde verkavelingen waar veel oppervlakte voor tuinen gebruikt wordt, en mogelijkheden geven (via verordening, via nieuwe verkavelingsvoorschriften) om intensiever te gebruiken (bv. meergezinswoningen toelaten, kangoeroewonen toelaten, …)
Afbreken gebouwen in ruil voor erfpachtovereenkomst elders
De gemeente of de grondregie gebruikt een goed gelegen woongebied (of koopt het aan) om erfpachtovereenkomsten af te sluiten op delen van dat gebied om eigenaars van slecht gelegen gebieden, of eigenaars van leegstaande (landbouw)bedrijven, de mogelijkheid te geven om een erfpachtovereenkomst te tekenen waarbij zij kunnen bouwen en voor 99 jaar een stuk woongebied kunnen huren (bv. voor 1€ per jaar), en in ruil daarvoor hun gebouw af te breken of gebied niet meer te bebouwen en te vergroenen. Basis voor dit ruilprincipe moet zijn: er moet meer afgebroken worden, onthard worden en niet meer bebouwd worden dan wat er wordt aangeboden om op te bouwen.
Meer woon- of bouwlagen toelaten in ruil voor niet-aansnijden elders
Meer woon- of bouwlagen toelaten in bepaalde gebieden op voorwaarde dat andere gebieden van dezelfde eigenaar in de gemeente niet meer worden aangesneden.
Parkeergelegenheid creëren onder de grond of op het dak
Parking voor bedrijven of winkels voorzien onder de grond of op het dak. Op het dak van grote bedrijven ruimte geven aan andere functies, bijvoorbeeld glastuinbouwbedrijven op heel grote loodsen.
Meer verweving
Functies die met elkaar verenigbaar zijn (niet altijd, bv. vervuilende industrie en woningen) meer verweven met elkaar (bv. in woongebied wonen en ondersteunende functies zoals horeca of bakkers of kleine warenhuizen samen laten ontwikkelen; in ruimtelijke uitvoeringsplannen in natuurgebied ook mogelijkheden voorzien voor recreatie, een jeugdvereniging die dichtbij een school gelegen is gebruik laten maken van de ruimte waarover een school beschikt door hier als gemeente actief besprekingen rond te gaan voeren, … ).
SDG's
DOWNLOAD
