RERUM NOVARUM, BRONZEN PAGADDER 2019
Sociale rechtvaardigheid is de basisvoorwaarde voor vrede

Van harte welkom beste mensen, beste vrijwilligers, beste vrijwilligers van de genomineerde projecten. U allen die zich oprecht engageert voor een solidaire, rechtvaardige en duurzame wereld. Concreet, in alle stilte achter de schermen, in de politiek, tegen de stroom in ,...elke dag opnieuw.

Van harte welkom op de 18 de editie van onze énige échte Bronzen Pagadder. Een Oscar uitreiking voor uw groot vrijwillig engagement waarmee we op een eigentijdse wijze Rerum Novarum vieren.Rerum Novarum, is een pauselijke tekst en  betekent ‘ over nieuwe dingen’

In 1891, 128 jaar geleden  was dit een sterke oproep voor rechten voor de arbeiders : het recht op een rechtvaardig loon - wat ook betekent het recht op een waardig inkomen, het recht op een leefbaar pensioen - het recht op eigendom, solidariteit met de zwakkeren én het recht om zich te verenigen.   Dit betekende het ontstaan van sociale bewegingen en vakbonden en een grote emancipatiebeweging. Sindsdien is er door vele vrouwen en mannen veel verwezenlijkt maar het is nog steeds nodig om te strijden voor ‘ nieuwe dingen’. 

En die vraag, wat Rerum Novarum vandaag betekent,  stel ik graag aan onze nationale voorzitter Peter Wouters.

Annemie Verhoeven: Beste voorzitter,  welkom in Antwerpen, wij zijn blij dat u vanavond bij ons wil zijn om u dé vraag te stellen: Wat betekent voor u in deze tijden van, dat mogen we toch wel stellen , grote omwentelingen , Rerum Novarum ?

Peter Wouters: Dankjewel Annemie, voor de kans om hier vandaag bij dit feest te mogen aanwezig zijn. Als we vandaag mogen kijken naar ‘deze tijd’ en wat daar uitdagingen zijn, dan is het eerste wat bij me opkomt: de democratie.  Welk betogingen hebben de voorbije jaren geleid tot bijsturingen in het beleid? Klimaatbetogingen, antiracismebetogingen, de gele hesjes, pensioenbetogingen, zware beroepenbetogingen, … De enige succesvolle groep was Gaia. Dierenrechten zijn blijkbaar makkelijker af te dwingen dan mensenrechten.

Welke groepen konden advies geven? Steeds minder. Het aantal vertegenwoordigde groepen in adviesraden bouwde af bij elke wetsherziening. En aan de gesprekstafels zakte de temperatuur dikwijls onder nul. Want het overleg werd met lange tanden georganiseerd in plaats van met vaardige handen.

Welke groepen konden hun bezorgdheden overmaken tijdens de vorige beleidsperiode? Welke minister stond open voor signalen van specialisten op het (midden)veld? Een contact met de minister was voor sommigen meer een perversiteit dan een gelegenheid. Ik ken gelukkig enkele ministers en volksvertegenwoordigers die dit wèl doen. En omdat ze dit doen, werd met hen al eens meewarig gelachen. Ik dank hen vandaag voor hun engagement, maar ook voor hun moed.  Ze zijn er jammer genoeg niet voor beloond door de kiezer.

Voor mij gaat Rerum Novarum dus vandaag over hoe wij de kwaliteit van onze democratie kunnen verhogen! Want alle actieve en geëngageerde groepen vinden te weinig hun weg in deze democratie.

 Annemie Verhoeven: Over democratie gesproken,  twee dagen geleden waren het verkiezingen, hét feest van de democratie voor Europa, België en Vlaanderen. We maakten daarvoor een memorandum op. ‘ Investeren in mensen ‘ .  Verschillende partnerorganisaties deden dit ook. Vandaag weten we wie aan zet is om een nieuwe regering te vormen maar weten we niet wie wanneer en met wie de nieuwe regeringen zullen gevormd worden.
Welke beleidsaanbevelingen wil u de onderhandelaars in de nieuwe bestuursakkoorden meegeven?

Peter Wouters: Wij hebben vanuit de wens om tot een meer krachtige democratie te komen toch wel enkele aanbevelingen:

Voor de verkozenen van het volk.
Ga luisteren bij mensen en groepen die mensen verenigen: versterk hun boodschap en ga ermee aan de slag. Blijf niet bij uw meerderheid/minderheid rondhangen: uw opdracht ligt in de samenleving. En zeker hier in deze superdiverse stad en regio is het is zo belangrijk om naar buiten te trekken , om de verschillen niet uit te spelen maar om te verbinden en samen te werken aan een solidaire samenleving. Nodig groepen uit en wees trots dat dit kan en ook werkt.

Voor de nieuwe ministers.
Laat wat ruimte in uw beleid voor wat zich aandient. Betonneer u niet vast in een programma dat dient om elkaar onder controle te houden in een regering. Laat uw verkozenen hun werk doen en laat hen actief aan de slag gaan met wat ze zien en horen in hun contacten.

Ik heb moeten vaststellen dat deze verkiezingen een te groot aandeel kiezers heeft kunnen overtuigen om voor extreme en populistische partijen te kiezen. Dat is volgens mij onder meer het gevolg van de nieuwe moderne verzuiling. Via hun smartphone, de PC en de tablet komen mensen alsmaar meer in een tunnel terecht van steeds dezelfde meningen. Facebook biedt je steeds meer van dezelfde berichten aan. Daardoor geraken mensen vervreemd van de echte samenleving en geraken ze er van overtuigd dat de simpele en extreme oplossingen de goede keuze vormt voor hun toekomst. Wist je dat meer dan 50% van de politieke gesprekken op het internet gingen over het Vlaams Belang ? Dat vraagt een dringende aanpak van onze politici, maar ook van onze eigen sociale organisaties . Ik ben erg bezorgd om de kwaliteit van de informatie die burgers vandaag kan bereiken. Misschien moet de regering, samen met steden en gemeenten en het middenveld een hele reeks van groot overleg organiseren op alle plaatsen in het land. De afstand is te groot geworden.”

Onjuiste informatie en simplistische oplossingen zijn geen goede keuze voor de toekomst. Dat leert ons het verleden. Erg hard. Bij het binnenkomen zag u waarschijnlijk de tentoonstelling van de Internationale Arbeidsorganisatie die dit jaar 100 jaar bestaat- als u dat niet zag bij het binnenkomen beste mensen – ga dan zeker even kijken vooraleer u naar huis vertrekt.

100 jaar geleden in 1919, bereikten onderhandelaars op de grote vredesconferentie in Parijs het Verdrag van Versailles, een akkoord over de oprichting van een Internationale Arbeidsorganisatie. België is hiervan trouwens stichtend lid. Om wereldwijd sociale rechtvaardigheid te bevorderen.  Sociale rechtvaardigheid is de basisvoorwaarde voor vrede. Sindsdien is er veel veranderd en verbeterd voor miljoenen mensen, wereldwijd.  Maar we weten allemaal dat miljoenen mensen nog steeds in mensonwaardige omstandigheden leven en werken. Ook hier worden mensen geconfronteerd met uitsluiting en discriminatie. Arthur wordt wel uitgenodigd op een sollicitatiegesprek, Abdel niet. Hilde kan wel een appartement huren, voor Nahima blijft de deur dicht. Mensen voelen zich niet gehoord.
Op welke uitdagingen moeten we met onze beweging blijven inzetten?

Peter Wouters: Ik ben verrast door de resultaten van de verkiezingen. Mensen hebben het signaal gegeven dat deze regeringen niet goed genoeg gewerkt hebben. Tezamen verliezen de regeringspartijen meer dan 13%.  Wat mensen volgens mij stoort is bijvoorbeeld de aanpak van het sociaal overleg.

Ik was erg verbaasd om te horen dat er partijen zijn die dat model niet begrijpen of het niet willen inzetten in de sociale en economische ontwikkelingen van ons land. Het is dom om te denken dat de sociale partners niet in staat zijn om tot goede akkoorden te komen. Het is nog dommer om te denken dat een overheid dat wel zou kunnen. De overheid heeft de plicht het sociaal overleg te dwingen om tot compromissen te komen en zelf op de achtergrond te blijven. Sociale partners die op die manier tot elkaar veroordeeld zijn, zullen in alle omstandigheden de best mogelijke besluiten nemen. Dat hebben wij nodig in de komende jaren.”

Dankjewel voorzitter voor uw inspirerende woorden, laten we samen hoopvol naar de toekomst kijken. 

Wij wensen u een hoopvol Rerum Novarum!

Interview van Annemie Verhoeven, regiosecretaris beweging.net Antwerpen

met Peter Wouters, nationaal voorzitter beweging.net

28 mei 2019 – deSingel, Antwerpen